Άρθρο 109. Διευκόλυνση του εξαγωγικού εμπορίου και απλοποίηση προτελωνειακών και τελωνειακών διαδικασιών

Α. Πρόσθετα στοιχεία καταχώρησης στο Γ.Ε.ΜΗ.
1. Οι έμποροι που αποκτούν την ιδιότητα του εξαγωγέα, όπως αυτή ορίζεται στα άρθρα 34 και 35 του ν. 4072/2012 (Α' 86), υποχρεούνται να δηλώσουν στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) το αντικείμενο της εξαγωγικής τους δραστηριότητας, οποιαδήποτε μεταβολή αυτού, καθώς και τον αριθμό EORI (Economic Operator Registration and Identification) που προβλέπεται από την ενωσιακή τελωνειακή νομοθεσία (Κανονισμός (ΕΚ) 312/2009), μόλις τον αποκτήσουν. Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας ορίζονται οι ειδικότερες κατηγορίες του αντικειμένου εξαγωγικής δραστηριότητας που είναι δυνατόν να δηλωθούν, ο τρόπος κτήσης του, καθώς και λοιπά στοιχεία προσδιορισμού του.
2. Οι έμποροι ή/και παραγωγοί ή/και εξαγωγείς προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης, όπως αυτά ορίζονται στον Κανονισμό (ΕΕ) 428/2009 υποχρεούνται να δηλώσουν στο Γ.Ε.ΜΗ. την ιδιότητά τους αυτή και οποιαδήποτε μεταβολή αυτής.
3. Στα στοιχεία των καταχωρήσεων στη Μερίδα του Γ.Ε.ΜΗ., όπως αυτά προβλέπονται στα άρθρα 5 και 6 του ν. 3419/2005 (Α' 297) και στην απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας με αριθμ. Κ1- 884οικ/19.4.2012 (Β' 1420) προστίθενται το αντικείμενο της εξαγωγικής δραστηριότητας των εξαγωγέων, ο αριθμός EORI αυτών και η ιδιότητα του εμπόρου ή/και παραγωγού προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης.
4. Τα στοιχεία που αφορούν στο αντικείμενο της εξαγωγικής δραστηριότητας, στον αριθμό EORI ή/και στην εμπορία ή/και στην παραγωγή προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης καταχωρούνται εξ αποστάσεως και με ηλεκτρονικά μέσα, τόσο στην αρχική καταχώρηση όσο και σε κάθε μεταγενέστερη μεταβολή και τηρούνται ηλεκτρονικά, εφαρμοζομένων των σχετικών διατάξεων του ν. 3419/2005 για τα στοιχεία των καταχωρήσεων του Γ.Ε.ΜΗ..
5. Η θέση σε παραγωγική λειτουργία της ηλεκτρονικής βάσης του Γ.Ε.ΜΗ. προσαρμοσμένης στις ρυθμίσεις των παραγράφων 3 και 4 του παρόντος άρθρου ολοκληρώνεται εντός τριμήνου από τη δημοσίευση του παρόντος.
6. Οι έμποροι που ήδη ασκούν εξαγωγική δραστηριότητα ή είναι έμποροι ή/και παραγωγοί προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης οφείλουν να προβούν σε δήλωση του αντικειμένου της εξαγωγικής τους δραστηριότητας, του αριθμού EORI που έχουν αποκτήσει, καθώς και της εμπορίας ή/και παραγωγής προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης εντός τριμήνου από τη θέση σε παραγωγική λειτουργία της ηλεκτρονικής βάσης του Γ.Ε.ΜΗ. προσαρμοσμένης στις ρυθμίσεις των παραγράφων 3 και 4 του παρόντος άρθρου.
7. Η ισχύς των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου αρχίζει από τη θέση σε παραγωγική λειτουργία της ηλεκτρονικής βάσης του Γ.Ε.ΜΗ. προσαρμοσμένης στις ρυθμίσεις των παραγράφων 3 και 4 αυτού.

Β. Εισαγωγή του θεσμού του Εγκεκριμένου Εμπόρου Μεταποιημένων Οπωροκηπευτικών
1.α. Συνιστάται ο θεσμός του «Εγκεκριμένου Εμπόρου Μεταποιημένων Οπωροκηπευτικών», στο πρότυπο του αντίστοιχου θεσμού που έχει τεθεί σε ισχύ για τους εμπόρους των νωπών οπωροκηπευτικών. Στο θεσμό του Εγκεκριμένου Εμπόρου Μεταποιημένων Οπωροκηπευτικών εντάσσονται και οι έμποροι επιτραπέζιων ελαίων.
β. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που εκδίδεται εντός έτους από τη δημοσίευση του παρόντος, καθορίζονται οι λεπτομέρειες εφαρμογής του θεσμού του Εγκεκριμένου Εμπόρου Μεταποιημένων Οπωροκηπευτικών.
γ. Οι λεπτομέρειες εφαρμογής αφορούν στις προϋποθέσεις υπαγωγής στο καθεστώς Εγκεκριμένων Εμπόρων Μεταποιημένων Οπωροκηπευτικών, στη διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής και έγκρισης της αίτησης, στον φορέα τήρησης του μητρώου, στην αρμόδια αρχή υποβολής και έγκρισης, στα δικαιολογητικά υπαγωγής, στα στοιχεία για την τήρηση του μητρώου, στη χρονική διάρκεια ισχύος της ένταξης στο καθεστώς, στην τήρηση ασφαλούς ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων του μητρώου, στο περιεχόμενο αυτής και στη δυνατότητα διασύνδεσής της με τις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων του Μητρώου Εγκεκριμένων Εμπόρων Νωπών Οπωροκηπευτικών και του συστήματος ICISnet των Τελωνείων, σε λοιπά θέματα σχετικά με τη διοικητική και ελεγκτική υποστήριξη του καθεστώτος, καθώς και στα οφέλη της εγγραφής των εμπόρων σε αυτό.
2. Ο έμπορος που με αίτησή του εντάχθηκε στο καθεστώς Εγκεκριμένου Εμπόρου Μεταποιημένων Οπωροκηπευτικών, απαλλάσσεται από την υποχρέωση έκδοσης και προσκόμισης πιστοποιητικού ποιοτικού ελέγχου των προϊόντων του, όπου αυτή απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη εθνική νομοθεσία, εκτός εάν η υποχρέωση αυτή επιβάλλεται από τη νομοθεσία του κράτους υποδοχής των προϊόντων και ζητείται από τον ενδιαφερόμενο έμπορο.

Γ. Υποχρεώσεις για εξαγωγείς προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης
1. Για την εξαγωγή προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης κατά την έννοια του Κανονισμού ΕΕ 428/2009 απαιτείται άδεια εξαγωγής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών με αριθμό 121837/Ε3/21837/2009 (Β' 2182).
2. α. Για την έκδοση της άδειας εξαγωνής απαιτείται αίτηση στην οποία αναγράφεται υποχρεωτικά ο οκταψήφιος κωδικός Συνδυασμένης Ονοματολογίας (Σ.Ο.) του Κοινού Δασμολογίου της Ε.Ε. (Κανονισμός 2658/87), όπως ισχύει, και ο αριθμός Καταλόγου Ελέγχου Ειδών Διπλής Χρήσης.
β. Για την έκδοση της άδειας εξαγωγής προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης που δεν περιλαμβάνονται στο Παράρτημα I του Κανονισμού 428/2009, προορίζονται για στρατιωτική χρήση και εμπίπτουν στις κατηγορίες του Κοινού Στρατιωτικού Καταλόγου της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαιτείται αίτηση στην οποία αναγράφεται με ευθύνη του αιτούντος, υποχρεωτικά ο οκταψήφιος κωδικός Συνδυασμένης Ονοματολογίας (Σ.Ο.) του Κοινού Δασμολογίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Κανονισμός (ΕΕ) 2658/87), όπως ισχύει, και οι ειδικότερες κατηγορίες του Κοινού Στρατιωτικού Καταλόγου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις οποίες εμπίπτει το προς εξαγωγή προϊόν.
γ. Η αίτηση για έκδοση άδειας εξαγωγής προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης υποβάλλεται μόνο από τους εγγεγραμμένους εμπόρους προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης στο Γ.Ε.ΜΗ..
3. α. Η αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας ηλεκτρονικά ατελώς με όλα τα απαιτούμενα συνοδευτικά έγγραφα, πλην αυτών που υποβάλλονται πρωτότυπα, σύμφωνα με τα ειδικώς οριζόμενα στην απόφαση του Υπουργού Αμυνας με αριθμό Φ900/2553/Σ.751 (Β' 746/2012) και εφόσον δεν εκδίδονται πρωτότυπα σε ηλεκτρονική μορφή.
β. Η Υπηρεσία διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει κατά περίπτωση την υποβολή των υποβαλλόμενων στοιχείων και δικαιολογητικών και σε έντυπη μορφή.
4. α. Η άδεια εξαγωγής αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον αιτούντα και διαβιβάζεται ηλεκτρονικά στα αρμόδια τελωνεία εξαγωγής και εξόδου. Ο αιτών διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει από την αρχή έκδοσης παράλληλα με την ηλεκτρονική και την ταχυδρομική αποστολή της άδειας εξαγωγής. Οι αρμόδιες εμπλεκόμενες αρχές μεριμνούν για τη διασύνδεση των ηλεκτρονικών συστημάτων τους.
β. Σε περίπτωση που τα τελωνεία εξαγωγής και εξόδου για προϊόντα διπλής (διττής) χρήσης ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία κατά τρόπο αποκλειστικό, η διαβίβαση της άδειας εξαγωγής είναι δυνατή μόνο προς τα τελωνεία αυτά.
5. Σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, η απορριπτική απόφαση κοινοποιείται ηλεκτρονικά ή με κάθε πρόσφορο τρόπο σε όλα τα τελωνεία εξαγωγής και εξόδου της χώρας.
6. α. Δεν απαιτείται σύμφωνη γνώμη των Υπουργών Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας για την εξαγωγή ή επανεξαγωγή προϊόντων διπλής (διττής) χρήσης που είτε δεν προορίζονται για στρατιωτική χρήση είτε δεν περιλαμβάνονται στον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
β. Αιτήσεις προς τα Υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας για την έκδοση γνωμοδότησης για προϊόντα που δεν προορίζονται για στρατιωτική χρήση και δεν περιλαμβάνονται στον Κοινό Στρατιωτικό Κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κωλύουν την έκδοση άδειας εξαγωγής από την αρμόδια αρχή.

Δ. Υπηρεσίες ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης των Επιμελητηρίων για την έκδοση Πιστοποιητικών Καταγωγής
1. Τα εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια υποχρεούνται εντός δέκα μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος να προσαρμόσουν τα ηλεκτρονικά τους συστήματα για την ηλεκτρονική υποβολή και υποδοχή αιτήσεων με τα απαιτούμενα συνοδευτικά δικαιολογητικά, καθώς και για την ηλεκτρονική έκδοση και αποστολή στους αιτούντες των Πιστοποιητικών Καταγωγής (Certificates of Origin) για προϊόντα που προορίζονται για εξαγωγή.
2. α. Η υποβολή των αιτήσεων, η έκδοση και η αποστολή με ηλεκτρονικά μέσα των πιστοποιητικών γίνεται με τη χρήση ψηφιακής υπογραφής (προηγμένη ηλεκτρονική υπογραφή) κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του π.δ. 150/2001 (Α' 125).
β. Για την ανάπτυξη και παροχή των υπηρεσιών έκδοσης Πιστοποιητικών Καταγωγής από τα επιμελητήρια τηρούνται τα ενωσιακά και εθνικά πρότυπα προδιαγραφών και διαδικασιών για την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όπως περιγράφονται στις αποφάσεις του Υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Φ.40.4/1/989 (Β' 1301/2012) «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης», Φ.40.4/3/1031 (β' 1317/2012) «Ρυθμίσεις για το Ηλεκτρονικό Δημόσιο Έγγραφο» και την Φ.40.4/163 (Β' 401/2013) «Ρυθμίσεις για: α) τη διαδικασία και τον τρόπο ηλεκτρονικής επιβεβαίωσης της λήψης και της ασφαλούς χρονοσήμανσης, β) τις προδιαγραφές και τα πρότυπα του συστήματος για τη γνωστοποίηση εγγράφων σε φυσικά πρόσωπα ή Ν. Π. Ι.Δ. με χρήση ΤΠΕ και γ) την ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων μεταξύ φορέων του δημόσιου τομέα και των φυσικών προσώπων ή Ν. Π. Ι.Δ.», και όπως εκάστοτε ισχύουν.
γ. Σε περίπτωση που τα επιμελητήρια επιβάλλουν κόστος έκδοσης ή θεώρησης των Πιστοποιητικών Καταγωγής, το κόστος αυτό δεν δύναται να διαφοροποιείται μεταξύ του έντυπου και του ηλεκτρονικού τρόπου παροχής της υπηρεσίας. Το κόστος απόκτησης του δικαιώματος ψηφιακής υπογραφής των αιτούντων βαρύνει τους ίδιους.
δ. Η διαδικασία ηλεκτρονικής έκδοσης του Πιστοποιητικού Καταγωγής δεν αποκλείει τη διαδικασία έντυπης έκδοσης αυτού. Τα επιμελητήρια οφείλουν να υποστηρίζουν διοικητικά και τεχνικά και τις δύο δυνατότητες. Η επιλογή γίνεται κατά την κρίση του αιτούντος με την αίτησή του και, σύμφωνα με τις εμπορικές και εξαγωγικές του ανάγκες. Ο αιτών διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει παράλληλα με την ηλεκτρονική και την ταχυδρομική αποστολή του Πιστοποιητικού Καταγωγής.

Ε. Έναρξη ισχύος
Η ισχύς του σημείου Δ' αρχίζει μετά την παρέλευση εξαμήνου από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.