Μια νέα μοντέρνα τακτική την οποία ακολουθούν αρκετοί τουρίστες για τις διακοπές τους είναι η εκμετάλλευση των ευκαιριών που δίδονται για κρατήσεις της τελευταίας στιγμής. Οι χαρακτηριζόμενοι ως last minute τουρίστες δεν έχουν κάνει κανέναν προγραμματισμό για τις διακοπές τους και προφανώς δεν έχουν αποφασίσει για τον προορισμό τους. Βρίσκονται στον χώρο του αεροδρομίου κρατώντας μαζί τις αποσκευές τους και ένα Smartphone ή ένα tablet στο χέρι. Παρακολουθούν τις προσφορές για τις τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων και για την διαμονή σε ξενοδοχεία οι οποίες όμως διαρκούν πολύ λίγο, συνήθως λιγότερο από μία ώρα και για να τις προλάβει κάποιος θα πρέπει να κάνει άμεσα κράτηση. Επιλέγουν έτσι τον οικονομικότερο γι’ αυτούς συνδυασμό μεταξύ τιμής εισιτηρίου και πακέτου διαμονής και έχοντας μαζί τους τις αποσκευές τους πληρώνουν άμεσα για το εισιτήριο και περιμένουν την πτήση τους για να ταξιδέψουν. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν φθηνότερες διακοπές σε σχέση με την αγορά ενός προγραμματισμένου πακέτου διακοπών.

Οι συγκεκριμένες προσφορές πραγματοποιούνται από αεροπορικές εταιρείες, ταξιδιωτικά γραφεία και ξενοδοχεία κυρίως για να καλύψουν κάποιες ακυρώσεις ή ελλείψεις που έχουν παρουσιαστεί. Σκοπός τους είναι να συμπληρώσουν και να εξασφαλίσουν την πληρότητα των θέσεων που επιθυμούν. Συνήθως όμως οι τουρίστες που επιλέγουν την τακτική των κρατήσεων της τελευταίας στιγμής προέρχονται από χαμηλά εισοδηματικά επίπεδα πράγμα που σημαίνει ότι η ποιότητα πελατών για τα ξενοδοχεία είναι κατά κύριο λόγο χαμηλή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην δημιουργούνται έσοδα για τις τοπικές τουριστικές επιχειρήσεις της κάθε περιοχής. Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι μόνο οι φθηνές διακοπές και όπως είναι αναμενόμενο αποφεύγουν να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα. Για τις εταιρείες και για τα ξενοδοχεία που το εφαρμόζουν, σε κάποιες περιπτώσεις καθίσταται αναγκαία τακτική και ικανοποιεί έτσι και τις δυο πλευρές.

Στη φετινή τουριστική σεζόν για την Ελλάδα υπήρξε αρκετή προσέλκυση επισκεπτών με κρατήσεις της τελευταίας στιγμής.  Η αφορμή ήταν το αποτυχημένο πραξικόπημα στην γειτονική μας Τουρκία αλλά και οι τρομοκρατικές επιθέσεις  που έγιναν τον τελευταίο καιρό. Αρκετοί τουρίστες που είχαν ως προορισμό τους την Τουρκία για φθηνές διακοπές, λόγω της αναταραχής που δημιουργήθηκε, αποφάσισαν να αλλάξουν προορισμό και ήρθαν στην Ελλάδα με last minute κρατήσεις. Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιεύματα η χώρα μας κατάφερε να προσελκύσει τουρίστες μέσω της τακτικής αυτής οι οποίοι προέρχονται από χαμηλά εισοδηματικά επίπεδα αποσπώντας τους από την αγορά της Τουρκίας. Η συγκεκριμένη αγορά παρέχει αρκετές δυνατότητες σε τουρίστες για φθηνές διακοπές και ικανοποιεί έτσι ακόμα και τα χαμηλότερα εισοδήματα.

Όλοι εκείνοι οι επισκέπτες  που λόγω των αναταραχών άλλαξαν προορισμό  δεν είχαν καλύτερη εναλλακτική λύση από την Ελλάδα. Οι αγορές της Κύπρου και της Ισπανίας που θα μπορούσαν κάποιοι να τις επιλέξουν δεν προσφέρουν τόσο την ευκαιρία για οικονομικές διακοπές όπως η Ελλάδα. Όσοι όμως είχαν την οικονομική δυνατότητα το έκαναν γι’ αυτό και παρουσιάστηκε στις αγορές αυτές αύξηση στις αφίξεις αλλά και στα έσοδα αφού η ποιότητα ήταν πολύ καλύτερη. Στην Ελλάδα υπήρξε μια μικρή αύξηση στις αφίξεις αλλά τα έσοδα λόγω της χαμηλότερης ποιότητας τουρισμού ήταν μειωμένα.

Ένα τέτοιο γεγονός μοιάζει παράδοξο για τη χώρα μας η οποία διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα ως τουριστικός προορισμός σε σχέση με άλλες χώρες. Ο πλούσιος πολιτισμός μας, τα αμέτρητα αρχαιολογικά μνημεία, οι πανέμορφες παραλίες και όλο το φυσικό κάλος που υπάρχει είναι μοναδικά χαρακτηριστικά για τον τόπο μας. Πως είναι επομένως δυνατόν ένας τόσο ποιοτικός τουριστικός προορισμός να προσελκύει χαμηλή ποιότητα τουρισμού και να παρουσιάζει μειωμένα έσοδα;

Κάποιες τακτικές που ακολουθούνται, ίσως να μην είναι σωστές. Οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής δεν είναι τόσο σημαντική αιτία ως προς αυτό. Δεν θα ήταν επομένως σωστή κίνηση να την απορρίψει κάποιος αφού σαν τακτική έχει κάποια σκοπιμότητα, αρκεί βέβαια να μην γίνεται μεγάλη κατάχρηση. Στη φετινή σεζόν υπήρξαν αρκετές συγκυρίες που συνέβαλαν σ’ αυτήν την αρνητική εικόνα που παρουσιάστηκε. Γενικά όμως η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ένας προορισμός για διακοπές ο οποίος να υποδέχεται την καλύτερη ποιότητα πελατών.

Για να γίνει αυτό θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες σε τομείς στους οποίους μέχρι τώρα υστερούμε σε μεγάλο βαθμό. Αυτοί είναι το τουριστικό marketing και η διαφημιστική προβολή της χώρας μας στο εξωτερικό με τη βοήθεια των ηλεκτρονικών μέσω και κυρίως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι προσπάθειες που έχουν ξεκινήσει σε κάποια μέρη της νησιωτικής Ελλάδας βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση και δείχνει ότι έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτή η ανάγκη για κάτι τέτοιο. Θα πρέπει όμως να γίνονται περισσότερο εντατικά και να  επεκταθούν για κάθε τουριστική περιοχή της χώρας έτσι ώστε να γνωρίσει όλος ο κόσμος στο εξωτερικό ποια είναι η Ελλάδα. Να συνειδητοποιήσει ποιο είναι το ποιοτικό της επίπεδο μέσα από τις διαφημιστικές καμπάνιες με προβολές βίντεο στα ηλεκτρονικά μέσα. Να γίνει αντιληπτό ότι η Ελλάδα δεν είναι ένας απλός τουριστικός προορισμός όπως όλοι οι υπόλοιποι αλλά μια χώρα για υψηλού επιπέδου ποιότητας διακοπών. Έτσι θα καταλάβει ο ξένος επισκέπτης ότι πληρώνει τις διακοπές του για κάτι που αξίζει ακόμα περισσότερο απ’ αυτά που δίνει.

Σε επίπεδο τιμολογιακής πολιτικής οι ξενοδοχειακές μονάδες  θα μπορούν να συγκρατούν τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα με την αναγνώριση ενός συνδυασμού υψηλής ποιότητας και τιμής η οποία να ανταποκρίνεται σε αυτήν. Έτσι θα ξεκινήσει η προσέλκυση υψηλότερης ποιότητας τουρισμού με επισκέπτες οι οποίοι θα ξοδεύουν περισσότερο και θα δημιουργούνται έσοδα και στις υπόλοιπες τουριστικές επιχειρήσεις της περιοχής. Για να επιτύχουμε ένα τέτοιο αποτέλεσμα απαιτούνται μεγάλες προσπάθειες οι οποίες όμως είναι αναγκαίες γιατί μόνο έτσι θα αποκτήσει η χώρα μας την θέση που της αξίζει. Είναι γνωστό ότι ο τουρισμός είναι μια από τις σημαντικότερες πηγές εισοδήματος και οικονομικής ανάπτυξης για την Ελλάδα και οποιαδήποτε επένδυση πάνω σ’ αυτόν αξίζει να πραγματοποιηθεί χωρίς καμία αμφιβολία.             

του Γιώργου Παπαδημητράκη
μέλος της ομάδας Taxhorizon.club