Απαντώντας στην παραπάνω Ερώτηση που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Ν. Κούζηλος, για τα θέματα της αρμοδιότητάς μας, σας πληροφορούμε τα εξής:

Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) μέσω του εθνικού και ενωσιακού θεσμικού πλαισίου που υπάγεται στους τομείς αρμοδιότητάς του και που αφορά, μεταξύ άλλων, τη φυτική και τη ζωική παραγωγή, την αξιοποίηση των εθνικών και ενωσιακών χρηματοδοτικών εργαλείων (όπως οι συνδεδεμένες ενισχύσεις), την παρακολούθηση της αγοράς (όπως η κοινοποίηση τιμών στην ΕΕ), την προώθηση των Οργανώσεων Παραγωγών μέσω των οποίων υλοποιούνται τα επιχειρησιακά προγράμματα του τομέα για παράδειγμα των Οπωροκηπευτικών, την παροχή απαντήσεων σε ενδιαφερόμενους για την ένταξή τους στη γεωργική παραγωγή (π.χ. νέες καλλιέργειες, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά), έχει ως στόχο την αύξηση της εγχώριας παραγωγής των αγροτικών προϊόντων.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της τελευταίας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και εφαρμόζοντας τους ενωσιακούς κανονισμούς που τη διέπουν, το ΥΠΑΑΤ χορηγεί άμεσες ενισχύσεις στους Έλληνες αγρότες με τρόπο που να διασφαλίζει την προστασία του εισοδήματός τους και την παραμονή τους στο γεωργικό επάγγελμα, στοχεύοντας με τον τρόπο αυτόν και στη διατήρηση της εγχώριας παραγωγής.

Περαιτέρω, το ΥΠΑΑΤ στηρίζει την εγχώρια παραγωγή κατανέμοντας δικαιώματα σε νέους και νεοεισερχόμενους γεωργούς, οι οποίοι διαμορφώνουν το νέο δυναμικό της Ελληνικής γεωργίας.

Παράλληλα, μέσα από τη χορήγηση συνδεδεμένων ενισχύσεων δίνονται κίνητρα και ενισχύονται 19 σημαντικοί τομείς της Ελληνικής γεωργίας με στόχο τη μείωση των εισαγωγών, τη διατήρηση προϊόντων που κατέχουν σημαντική εξαγωγική θέση και τη στήριξη της μεταποιητικής βιομηχανίας.

Πιο συγκεκριμένα, σημειώνεται ότι, όσον αφορά στο στρατηγικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης αλλά και την ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας, το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδος (ΠΑΑ) 2014-2020, το οποίο εγκρίθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2015 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σηματοδοτεί ουσιαστικά μια νέα προγραμματική περίοδο, στην οποία επιχειρείται ο προσδοκώμενος σταδιακός μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών. Στην κατεύθυνση αυτή, στο νέο ΠΑΑ ενσωματώνονται οι βασικές αρχές πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη και συγκεκριμένα η οικονομική και περιβαλλοντική αειφορία, η προώθηση της κοινωνίας της γνώσης ως δομικό στοιχείο της καινοτόμου επιχειρηματικότητας, η εξωστρέφεια, η αύξηση ή/και η διατήρηση της απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές και η κοινωνική συνοχή.

Ειδικότερα, το ΠΑΑ 2014-2020 διαρθρώνεται γύρω από τους ακόλουθους δύο αλληλένδετους και συμπληρωματικούς στόχους, οι οποίοι πρόκειται να οδηγήσουν σε ένα σταδιακό μετασχηματισμό του παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου της γεωργίας και των αγροτικών περιοχών, ήτοι:

•    τη μετάβαση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας σε ένα ισχυρό και βιώσιμο αγρο-διατροφικό μοντέλο, το οποίο θα οδηγήσει προοδευτικά τον πρωτογενή τομέα στην απεξάρτηση από τις επιδοτήσεις και την ‘αδράνεια’ στην ανάπτυξη και την παραγωγή, και
•    τη συνολικότερη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών της χώρας, ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της ελληνικής υπαίθρου.

Με αυτή τη στόχευση θα επιχειρηθεί, μέσω του ΠΑΑ 2014-2020, η άμβλυνση των επιπτώσεων της μακροχρόνιας ύφεσης και η αειφόρος ανασυγκρότηση των αγροτικών περιοχών.

Ειδικότερα, οι βασικές επιχειρησιακές προτεραιότητες της στρατηγικής του ΠΑΑ για την αγροτική ανάπτυξη αναλύονται ως ακολούθως:
•    Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας του πρωτογενή τομέα, που προσεγγίζεται μέσα από μέτρα και δράσεις για:

- την ενθάρρυνση, αφενός ιδιωτικών επενδύσεων με στόχο τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την καθετοποίηση της παραγωγής τους σε προϊόντα με συγκριτικό πλεονέκτημα και αφετέρου βασικών δημοσίων υποδομών όπως την εξασφάλιση προσβασιμότητας, την εξοικονόμηση και αξιοποίηση των υδατικών τους πόρων κλπ., με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και την περαιτέρω τουριστική, περιβαλλοντική ή και άλλη αξιοποίηση των αγροτικών περιοχών,

- την παροχή κινήτρων για την καλύτερη οργάνωση των παραγωγών σε υγιή συλλογικά σχήματα (ομάδες και οργανώσεις παραγωγών), προκειμένου να επιτευχθεί αποτελεσματικότερη διαχείριση, αμεσότερη συμμετοχή και πρόσβασή τους σε αγορές, προμηθευτές και επενδύσεις, καθώς και αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ έναντι των μεσαζόντων και των προμηθευτών, ώστε να αντισταθμιστεί μεταξύ άλλων η διαρθρωτική αδυναμία του μικρού και πολυτεμαχισμένου κλήρου των ελλήνων παραγωγών, o την αναδιάρθρωση των βασικών παραγωγικών κλάδων και τομέων της αγροτικής οικονομίας και τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας, με στόχο τη μείωση του κόστους εισροών και την αύξηση της παραγωγικότητας (commodities προϊόντα),

- τη δημιουργία βιώσιμων δομών συμβουλευτικής υποστήριξης των παραγωγών, μεταφοράς γνώσης και ενημέρωσης, κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και προώθησης καινοτομιών μέσω συμπράξεων με επιστημονικούς φορείς και φορείς της αγοράς, αξιοποιώντας με τον καλύτερο τρόπο το εγχώριο επιστημονικό και γεωτεχνικό δυναμικό και τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης γεωργικής έρευνας.

•    Αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού και ενίσχυση της επιχειρηματικότητας Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για την ηλικιακή ανανέωση του παραγωγικού δυναμικού του πρωτογενή τομέα, μέσω της παροχής κινήτρων για την εγκατάσταση νέων αγροτών, αξιοποιώντας την τάση επιστροφής νέων ανθρώπων και μάλιστα με σημαντικά προσόντα (εκπαίδευση και εμπειρία), λόγω της οικονομικής κρίσης, από τον αστικό προς τον αγροτικό χώρο, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση της ανεργίας, ιδιαίτερα στην κατηγορία των νέων.

•    Ενίσχυση της αξίας αλυσίδας των εγχώριων αγροτικών προϊόντων

Στόχος είναι η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών προϊόντων αφενός με την επένδυση στην ποιότητα και την εξωστρέφεια των γεωργικών προϊόντων, αφετέρου με την παροχή ενιαίου, ποιοτικού τουριστικού προϊόντος, που βάση του θα έχει τα ιδιαίτερα, ποιοτικά γεωργικά προϊόντα. Η αύξηση και η βελτίωση της προστιθέμενης αξίας θα επιτευχτεί μέσα από μέτρα και δράσεις του ΠΑΑ 2014-2020, που δίνουν κίνητρα για την πιστοποίηση των ποιοτικών γεωργικών προϊόντων, την προβολή και προώθησή τους μέσα από οργανωμένα σχήματα δικτύωσης ντόπιων παραγωγών και επιχειρήσεων α' μεταποίησης και εμπορίας (clusters), καθώς και της ενθάρρυνσης επενδύσεων για την καθετοποίηση της παραγωγής τους, την οργάνωση μονάδων τυποποίησης και μεταποίησης, ώστε να διεκδικούν υψηλότερες τιμές παραγωγού, να καθίστανται επώνυμα και αναγνωρίσιμα τα ελληνικά προϊόντα και να αποκτούν εξαγωγικό προσανατολισμό, ικανοποιώντας τα απαιτητικά standards μεταποιητών, εξαγωγέων, εμπόρων, αλυσίδων τροφίμων και κυρίως καταναλωτών εντός και εκτός συνόρων αναφορικά με την ιχνηλασιμότητα, την υπολειμματικότητα, τη διατροφική τους αξία και των λοιπών ιδιαίτερων ποιοτικών χαρακτηριστικών τους. Έμφαση θα δοθεί στη δημιουργία βραχειών αλυσίδων και τοπικών αγορών παραγωγών έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι η αξία παραγωγής μένει κατά το μεγαλύτερο μέρος της στον παραγωγό και ότι τα τοπικά γεωργικά προϊόντα φθάνουν με τη μεγαλύτερη ασφάλεια και αναγνωρισιμότητα στον καταναλωτή. Πλέον των ανωτέρω, η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των γεωργικών προϊόντων μπορεί να επιτευχθεί και μέσα από την ταυτόχρονη αξιοποίηση των πλούσιων φυσικών πόρων, της ιδιαίτερης πολιτιστικής κληρονομιάς και της αγροτικής παράδοσης των αγροτικών περιοχών και του σημαντικού τουριστικού δυναμικού της χώρας.

•    Προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και αντιμετώπιση ή/και η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή

Η προτεραιότητα θα πραγματοποιηθεί μέσω της υιοθέτησης φιλο-περιβαλλοντικών γεωργικών πρακτικών καθώς και δράσεων για τη διατήρηση των αυτόχθονων φυτικών και ζωικών γενετικών πόρων, της ανάπτυξης και προστασίας των δασικών συστημάτων, της προώθησης της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, της πρόβλεψης ενισχύσεων σε γεωργούς που ασκούν γεωργική δραστηριότητα σε περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα, καθώς και της ορθολογικότερης χρήσης και διαχείρισης των φυσικών πόρων με την αξιοποίηση βιώσιμων γεωργικών συστημάτων περιορισμού των εξωτερικών εισροών (ενέργειας, νερού, αγροχημικών). Η σημασία που προσδίδεται στη συγκεκριμένη προτεραιότητα καταδεικνύεται από την κανονιστική υποχρέωση να κατευθυνθούν σε δράσεις για το περιβάλλον και το κλίμα, πόροι της τάξης τουλάχιστον του 30% του συνόλου των πόρων του νέου ΠΑΑ.

•    Ενίσχυση του κοινωνικού ιστού στις αγροτικές περιοχές

Η ανωτέρω προτεραιότητα θα επιτευχθεί μέσω μέτρων και δράσεων του ΠΑΑ 2014-2020, που δίνουν κίνητρα για τη δημιουργία και διατήρηση βιώσιμων θέσεων εργασίας, με την ενθάρρυνση δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων στις αγροτικές περιοχές, τόσο στον πρωτογενή τομέα όσο και στους υπόλοιπους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής των αγροτικών περιοχών της χώρας θα πραγματοποιηθεί κυρίως μέσω των διευρυμένων δυνατοτήτων που παρέχονται από το νέο πρόγραμμα LEADER για την προώθηση τοπικών στρατηγικών ανάπτυξης. Η λογική παρέμβασης στην οποία εδράζεται η εφαρμογή των τοπικών προγραμμάτων LEADER στοχεύει μεταξύ άλλων και στην αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού μέσω της ανάδειξης της κοινωνικής διάστασης της επιχειρηματικότητας και συγκεκριμένα της παροχής ευκαιριών για απασχόληση και στήριξη ειδικών κατηγοριών του πληθυσμού (πχ γυναίκες, άνεργοι, κ.λπ.). Επιπρόσθετα, μέσω των τοπικών αυτών προγραμμάτων εφαρμόζονται και πολιτικές ενθάρρυνσης της δημιουργίας βιώσιμων και πολύ-λειτουργικών αγροτικών περιοχών με την παροχή κινήτρων διαφοροποίησης της οικονομικής τους βάσης, δημιουργίας συμπληρωματικών δραστηριοτήτων και εισοδημάτων, ειδικά προς τη γεωργική απασχόληση (πολυδραστηριότητα, αγροτουρισμός, οικοτεχνία, βιοτεχνία), ώστε να εξασφαλιστεί η συνολική βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της υπαίθρου.

Ήδη ο ανωτέρω προγραμματισμός βρίσκεται σε εξέλιξη με πολλά από τα μέτρα και δράσεις να έχουν προκηρυχθεί. Συνολικά, σε λιγότερα από δύο έτη από την έγκριση του νέου ΠΑΑ, έχουν πραγματοποιηθεί προκηρύξεις ύψους 2 δις € και μαζί με τις ανειλημμένες υποχρεώσεις έχει δεσμευτεί το 62% των πόρων του προγράμματος.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, από τις 27.04.2017 έχει δημοσιοποιηθεί η 1η Πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για υποβολή αιτήσεων στήριξης στο «Πρόγραμμα Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας 2014 - 2020» Υπομέτρο 4.2. «Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων».

Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της Δράσης 4.2.1. «Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εντός του Παραρτήματος Ι της Συνθήκης Λειτουργίας για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΛΕΕ) (γεωργικό προϊόν)», η πρόσκληση αφορά στη στήριξη σε έναν η περισσότερους από τους ακόλουθους επιλέξιμους κλάδους:
■    Κρέας - πουλερικά - κουνέλια
■    Γάλα
■    Αυγά
■    Σηροτροφία -μελισσοκομία - σαλιγκαροτροφία - διάφορα ζώα
■    Ζωοτροφές
■    Δημητριακά
■    Ελαιούχα προϊόντα
■    Οίνος
■    Οπωροκηπευτικά
■    Άνθη
■    Φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά
■    Σπόροι και πολλαπλασιαστικό υλικό,
■    Ξίδι

Οι κύριοι στόχοι της παραπάνω δράσης είναι η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων των παραπάνω κλάδων, η ενσωμάτωση διαδικασιών καινοτομίας και χρήσης νέων τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον με στόχο τον περιορισμό του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, καθώς και η διατήρηση υφιστάμενων και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η δημόσια ενίσχυση της πρόσκλησης, η οποία ίσχυε έως τις 06.11.2017 είναι της τάξης των 120.000.000 € και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο. Η δράση αφορά στη στήριξη των επιχειρήσεων, οι οποίες δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων, ανά την ελληνική επικράτεια.

Περαιτέρω, στο πλαίσιο της Δράσης 4.2.2. «Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εκτός του Παραρτήματος Ι της ΣΛΕΕ (μη γεωργικό προϊόν)», με την από 23.06.2017 1η Πρόσκληση, η οποία ίσχυε έως τις 06.11.2017, η δημόσια ενίσχυση είναι της τάξης των 30.000.000 € και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ελληνικό Δημόσιο. Στο πλαίσιο της ανωτέρω Δράσης, όταν η εισροή και το αποτέλεσμα της πρώτης μεταποίησης είναι γεωργικά προϊόντα το τελικό προϊόν δύναται να μην είναι γεωργικό προϊόν (καλλυντικό, διατροφή, κ.α.).

-Ενδεικτικά αναφέρονται επιλέξιμες δαπάνες των παραπάνω δράσεων, ως κατωτέρω:
■    Κατασκευή ή βελτίωση κτηριακών υποδομών
■    Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου
■    Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εργαστηριακού εξοπλισμού
■    Αγορά καινούριων μεταφορικών οχημάτων
■    Απόκτηση πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας
■    Δαπάνες εξοπλισμού για τη διοικητική υποστήριξη της επιχείρησης
■    Δαπάνες συμβούλων (αρχιτέκτονες, μηχανικοί κ.α.).

Τέλος, επισημαίνεται ότι, το ΥΠΑΑΤ, με σκοπό να υποστηρίξει τους τομείς της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων που αντιμετωπίζουν προβλήματα, έχει αξιοποιήσει το καθεστώς της προαιρετικής συνδεδεμένης ενίσχυσης (αρ. 52 του Καν. (ΕΕ) αριθμ.1307/2013), το οποίο αποτελεί εργαλείο της ΚΑΠ. Στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος ενισχύονται οι παραγωγοί που παραδίδουν τα προϊόντα τους στις αντίστοιχες μεταποιητικές επιχειρήσεις, ώστε να υπάρχει επάρκεια εφοδιασμού με πρώτη ύλη και να συνεχίζεται απρόσκοπτα η παραγωγή τους.

Συγκεκριμένα, το ΥΠΑΑΤ έχει εντάξει στο καθεστώς αυτό τους κάτωθι τομείς, που είναι κατεξοχήν εξαγωγικοί, με τους αντίστοιχους προϋπολογισμούς:

>    ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΗΣ ΣΤΑΦΙΔΑΣ

Η κορινθιακή σταφίδα έχει ενταχθεί στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης από 01.01.2017.

Ο συνολικός ετήσιος προϋπολογισμός για το έτος 2017 ανέρχεται στα 5.000.000€, για το έτος 2018 ανέρχεται στα 4.946.168€, για το έτος 2019 στα 4. 892.920 € και για το έτος 2020 στα 4. 892.920 €.

>    ΤΟΜΕΑΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΤΟΜΑΤΑΣ

Η βιομηχανική τομάτα έχει ενταχθεί στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης από 01.01.2015.

Ο συνολικός ετήσιος προϋπολογισμός για το έτος 2015 ανήλθε στα 2.600.000€, για το έτος 2016 στα 3.162.327€, για το έτος 2017 στα 3.000.000€, για το 2018 στα 2.967.701€, για το έτος 2019 στα 2.935.752€ και για το έτος 2020 στα 2.935.752€.

>    ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΟΥ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙΤΑΙ ΠΡΟΣ ΧΥΜΟΠΟΙΗΣΗ

Ο τομέας του πορτοκαλιού που οδηγείται προς χυμοποίηση έχει ενταχθεί στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης από 01.01.2015.

Ο συνολικός ετήσιος προϋπολογισμός για το έτος 2015 ανήλθε στα 9.000.000€, για το έτος 2016 στα 11.858.727€, για το έτος 2017 στα 7.603.500€, για το 2018 στα 7.521.638€, για το έτος 2019 στα 7.440.664€ και για το έτος 2020 στα 7.440.664€.

>    ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΜΠΥΡΗΝΟΥ ΡΟΔΑΚΙΝΟΥ ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙΤΑΙ ΠΡΟΣ ΧΥΜΟΠΟΙΗΣΗ

Ο τομέας του συμπύρηνου ροδάκινου που οδηγείται προς χυμοποίηση έχει ενταχθεί στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης από 01.01.2015.

Ο συνολικός ετήσιος προϋπολογισμός για το έτος 2015 ανήλθε στα 3.000.000€, για το έτος 2016 στα 2.964.682€, για το έτος 2017 στα 2.929.324€, για το 2018 στα 2.897.025€, για το έτος 2019 στα 2.864.729€ και για το έτος 2020 στα 2.864.729€.

 

ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ