Η  φετινή τουριστική σεζόν για την νησιωτική Ελλάδα και συγκεκριμένα για τα νησιά του Αιγαίου στα οποία λειτουργούν κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας προσφύγων παρουσιάζει σημαντικές απώλειες. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία που αναφέρουν τα τελευταία δημοσιεύματα, η πτώση υπολογίζεται σε διψήφιο αριθμό για μια σεζόν η οποία είχε από την αρχή ξεκινήσει άσχημα.

Συγκεκριμένα, για την Κω καταγράφεται μια πτώση της τάξεως του 30% και υπολογίζεται σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων ότι θα φθάσει μέχρι το τέλος της σεζόν στο 50%. Ανάλογες καταστάσεις επικρατούν και στην Λέρο όπου και εκεί λειτουργεί κέντρο φιλοξενίας προσφύγων. Όλες οι περιοχές των Δωδεκανήσων οι οποίες δέχτηκαν τις προσφυγικές ροές το πλήρωσαν ακριβά αφού οι συνέπειες στον τουριστικό κλάδο ήταν ολέθριες.

Στην περσινή σεζόν πολλοί από τους πρόσφυγες που ήρθαν στα νησιά από την εμπόλεμη ζώνη της Συρίας είχαν την οικονομική δυνατότητα για διαμονή σε ξενοδοχεία. Η συγκυρία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να προκύψουν σημαντικά έσοδα για αρκετούς ξενοδόχους. Αυτό βέβαια στην πορεία σταμάτησε να συμβαίνει αφού οι επόμενες προσφυγικές ροές που έχουν πλέον εγκλωβιστεί δεν έχουν τέτοιες δυνατότητες. Φιλοξενούνται στα hotspots που κατασκευάστηκαν για το σκοπό αυτό και σε κάποιες περιπτώσεις δημιουργούν και μικροπροβλήματα στην γύρω περιοχή (μικροκλοπές, κτλ).

Η παρουσία τους στις πόλεις των νησιών αυτών σε σημεία με τουριστική κίνηση, έγινε η αιτία για τις αρνητικές συνέπειες στον τουρισμό. Όλες όμως οι απώλειες που έχουν παρουσιαστεί στην τουριστική κίνηση οφείλονται στην αρνητική διαφήμιση που είχε γίνει στο εξωτερικό για τη χώρα μας. Μια τέτοια διαφήμιση είναι λογικό να επηρεάσει σημαντικά τις αποφάσεις των ξένων επισκεπτών που προγραμματίζουν τις διακοπές τους στην νησιωτική Ελλάδα με πρώτη επιλογή τα συγκεκριμένα νησιά του Αιγαίου. Η άμεση συνέπεια ήταν να αναθεωρήσουν οι περισσότεροι την επιλογή τους και να προτιμήσουν διαφορετικούς προορισμούς ή ακόμα και διαφορετική χώρα για διακοπές. Όλο αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την δραματική πτώση της τουριστικής κίνησης στα νησιά αυτά και κυρίως στην Κω.

Σε πολλές περιπτώσεις όμως τα αρνητικά μηνύματα που αφήνει μια διαφήμιση δεν απεικονίζουν κατά 100% την πραγματικότητα. Στην περσινή τουριστική σεζόν υπήρξε σοβαρό πρόβλημα για όλα τα νησιά του Αιγαίου στα οποία εισέρεαν οι προσφυγικές ροές. Μετά την εγκατάσταση των κέντρων φιλοξενίας (hotspots) το πρόβλημα άρχισε να περιορίζεται σε κάποιο βαθμό ειδικά στα νησιά που δέχτηκαν μικρό αριθμό όπως η Κως.

Η κατασκευή του hotspot στην Κω έγινε στο χωριό Πυλί στο κέντρο του νησιού σε απόσταση περίπου 17 χιλιομέτρων από την Πόλη. Στην περιοχή αυτή δεν υπάρχει τουριστική κίνηση και λόγω της μεγάλης απόστασης από την Πόλη της Κω αλλά και από τις περισσότερες παραλίες, δεν επηρεάζεται καθόλου η καθημερινότητα των τουριστών.  Ένας τουρίστας που μένει μέσα στην πόλη είναι πολύ πιθανόν να μην συναντήσει ποτέ πρόσφυγα κατά την διάρκεια των διακοπών του. Στην περίπτωση αυτή το προσφυγικό δεν έχει αρνητικές επιδράσεις στον τουρισμό όπως κάποιοι εκτιμούν.

Η απώλεια όμως που άφησαν τα αρνητικά μηνύματα της διαφήμισης αυτής στο εξωτερικό ήταν έντονα αισθητή. Είναι λογικό όταν  ακούσει κάποιος όλα αυτά να μην προτιμήσει τους συγκεκριμένους προορισμούς για διακοπές. Διατηρεί μέσα του τη φοβία ότι δεν θα περάσει ευχάριστα αφού έχει πιστέψει σε όλα αυτά τα μηνύματα.  Απ’ αυτό και μόνο μπορεί να συμπεράνει κανείς πόσο βασικός είναι ο ρόλος της διαφήμισης στην προώθηση του τουριστικού προϊόντος κάθε τόπου. Υπάρχει μεγάλη ευαισθησία στα αποτελέσματα που προκύπτουν για την τουριστική κίνηση από μια διαφήμιση. Όταν αφήνει θετικά μηνύματα μπορεί να ανεβάσει σε υψηλά επίπεδα τις κρατήσεις ενώ με τα αρνητικά της μηνύματα είναι ικανή να τις σταματήσει εντελώς.  

Είναι επομένως σημαντικό να γίνεται σωστός σχεδιασμός στην διαφημιστική προβολή του τουριστικού προϊόντος κάθε τόπου. Στην προκειμένη περίπτωση για την αποτροπή των αρνητικών αποτελεσμάτων θα ‘πρεπε ως αντίδοτο να προβληθούν από τη μεριά μας όλα εκείνα τα στοιχεία που ανατρέπουν σε κάποιο βαθμό την αρνητική εικόνα. Για να καταλάβει ο κόσμος ότι η πραγματικότητα δεν είναι τόσο τραγική όσο  την παρουσιάζουν. Να δοθεί έτσι η ευκαιρία στον τουρίστα να κρίνει και από τις δυο πλευρές και στη συνέχεια, αφού βγάλει τα συμπεράσματα του, να αποφασίσει για την επιλογή του. Με την δύναμη των ΜΜΕ αλλά κυρίως του διαδικτύου και των μέσω κοινωνικής δικτύωσης ( Facebook, Twitter, Instagram, Google+, κτλ) μπορούμε να πετύχουμε σε ικανοποιητικό βαθμό το επιθυμητό αποτέλεσμα.     

του Γιώργου Παπαδημητράκη
μέλος της ομάδας Taxhorizon.club