Άρθρο 28. Επιτάχυνση της εκτέλεσης υλοποίησης των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων

1. Σε περίπτωση που μία ενταγμένη πράξη αποκλίνει από τους όρους της απόφασης ένταξης ή και του χρονικού προγραμματισμού της εκτέλεσής της, τίθεται σε καθεστώς επιτήρησης, με απόφαση της Διαχειριστικής Αρχής, η οποία καθορίζει διορθωτικά μέτρα και περίοδο συμμόρφωσης του δικαιούχου. Στην περίπτωση που ο δικαιούχος δεν υλοποιήσει τα απαιτούμενα διορθωτικά μέτρα εντός της περιόδου συμμόρφωσης, η απόφαση ένταξης της πράξης ανακαλείται. Ειδικότερα, εάν ο δικαιούχος υπερβεί τον προβλεπόμενο στην απόφαση ένταξης χρόνο ανάληψης της πρώτης κύριας νομικής δέσμευσης κατά 50%, η Διαχειριστική Αρχή απευθύνει στο δικαιούχο προειδοποιητική επιστολή. Με την παρέλευση άπρακτης προθεσμίας τριών (3) μηνών η απόφαση ένταξης της πράξης ανακαλείται και η πράξη διαγράφεται από τη ΣΑ του ΠΔΕ. Ο Φορέας Χρηματοδότησης υποχρεούται να προτείνει την απένταξη του έργου αυτού από τη συγχρηματοδοτούμενη Συλλογική Απόφαση (ΣΑ) του ΠΔΕ και, εφόσον επιθυμεί την συνέχιση της χρηματοδότησης από το ΠΔΕ, δύναται να προτείνει την ένταξή του στο εθνικό σκέλος, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα διαδικασία. Η ανάληψη της κύριας νομικής δέσμευσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τους δέκα οκτώ (18) μήνες από την ημερομηνία της απόφασης ένταξης και σε κάθε περίπτωση όχι αργότερα από έξι (6) μήνες από την προθεσμία αυτή. Μετά το πέρας των ανωτέρω προθεσμιών εκδίδεται, εντός τριών (3) μηνών, απόφαση απένταξης της πράξης, με την επιφύλαξη δικαστικών ή διοικητικών αποφάσεων που αναστέλλουν την υλοποίηση της πράξης ή λόγω ανωτέρας βίας.

2. Στις περιπτώσεις συγχρηματοδοτούμενων συμβάσεων προμηθειών αγαθών, παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2 παρ. 2 περίπτωση γ'υποπερίπτωση δδ' του ν. 4013/2011 (Α'204), ως ισχύει, ο έλεγχος της αρμόδιας Αρχής Διαχείρισης έπεται του ελέγχου της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.) και η Αρχή Διαχείρισης γνωμοδοτεί με βάση τη γνώμη της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. κατά τη διατύπωση της δικής της γνώμης.

3. Για αναθέσεις συγχρηματοδοτούμενων συμβάσεων προμηθειών αγαθών, παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων, που υπόκεινται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όπως προβλέπεται κάθε φορά, δεν εφαρμόζεται το άρθρο 2 παρ. 2 περίπτωση γ' υποπερίπτωση δδ' του ν. 4013/2011 (Α'204), ως ισχύει, και δεν διενεργείται ο αντίστοιχος έλεγχος της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ..

4. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 77 του ν. 4270/2014, καθώς και κάθε άλλης ειδικής διάταξης, δεν απαιτείται σύμπραξη του Υπουργού Οικονομικών για την έκδοση κανονιστικών διοικητικών πράξεων που αφορούν συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, οι οποίες προκαλούν δαπάνη που αναγνωρίζεται και βαρύνει το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

5. Οι δαπάνες για αμοιβές μεταδιδακτορικών ερευνητών και μεταπτυχιακών φοιτητών που καταβλήθηκαν μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου από Ερευνητικά Κέντρα ή Ινστιτούτα τους, ΑΕΙ ή άλλους φορείς, βάσει συμβάσεων υποτροφίας και με σκοπό την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων δράσεων από τους ανωτέρω φορείς ως δικαιούχων ΕΠ του ΕΣΠΑ 2007-2013 είναι επιλέξιμες για συγχρηματοδότηση από τα εν λόγω ΕΠ εφόσον οι συμβάσεις αυτές συνήφθησαν με βάση το ισχύον για τους φορείς θεσμικό πλαίσιο.

6. Η ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση για την ημέρα επιστροφής, που προβλέπεται από τις διατάξεις της αριθμ. 10428/ΕΥΣΣΑΑΠ 663/16.3.2005 (Β'370) υπουργικής απόφασης, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και τις διατάξεις της αριθμ. 19248/60/ΓΔΑΠΠΠ.Δ.Ε/8.6.2001 (Β' 760) υπουργικής απόφασης όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, καταργείται στο σύνολό της. Ως ημέρα επιστροφής θεωρείται η επομένη ημέρα από τη λήξη των εργασιών. Όταν η ημέρα εργασίας συμπίπτει με την ημέρα επιστροφής, τότε η ημερήσια αποζημίωση καταβάλλεται ολόκληρη. Ημερήσιες αποζημιώσεις, που έχουν καταβληθεί, σύμφωνα με τα ανωτέρω είναι νόμιμες.

7. Η διάταξη του άρθρου 58 παρ. 9 του ν. 4075/2012 επεκτείνεται και έχει ανάλογη εφαρμογή, από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου, και για το προσωπικό που απασχολείται στα Ν.Π.Ι.Δ. της περίπτωσης 12 της υποπαραγράφου Γ1 της παραγράφου Γ' του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α'222). Η άδεια, για την παροχή υπηρεσίας, στο προσωπικό των ανωτέρω Ν. Π. Ι.Δ. χορηγείται από το αρμόδιο όργανο διοίκησης.

8. Με ευθύνη της ΜΟΔ ΑΕ δημιουργείται μητρώο εξειδικευμένων στελεχών προερχόμενων από τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να υποστηρίζουν για συγκεκριμένο χρόνο την επίβλεψη συγχρηματοδοτούμενων έργων. Με κοινή απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας και του Υπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων ορίζονται οι λεπτομέρειες για τη δημιουργία και τήρηση του μητρώου, όπως οι όροι και προϋποθέσεις ένταξης σε αυτό, η διαδικασία διάγνωσης των αναγκών των δικαιούχων, όπως ο τρόπος επιλογής των στελεχών από τους δικαιούχους, η κάλυψη του σχετικού κόστους, ο ρόλος τους στην επίβλεψη των έργων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Ειδικότερα, για τα μεγάλα έργα του ΠΑΑ, η ως άνω απόφαση υπογράφεται και από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

9. α) Για συγχρηματοδοτούμενα έργα από τα ΕΔΕΤ και άλλα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΕΟΧ και στις περιπτώσεις άσκησης ενδίκων βοηθημάτων προσωρινής προστασίας (αίτηση αναστολής εκτέλεσης μετά από άσκηση αίτησης ακύρωσης) κατά των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ), που αφορούν σε έργα και δραστηριότητες της κατηγορίας Α1 και Α2, όπως αυτές ρυθμίζονται στο ν. 4014/2011 (Α'209), ή κατά αποφάσεων ανανέωσης, παράτασης ισχύος ή τροποποίησής των εγκεκριμένων ΑΕΠΟ ή κατά αποφάσεων κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, για το παραδεκτό της άσκησής τους κατατίθεται επί ποινή απαραδέκτου, έως τη συζήτηση, ειδικό παράβολο υπέρ του Δημοσίου.
β) Το παράβολο αυτό ορίζεται σε 5.000 ευρώ ανά ένδικο βοήθημα. Το ένδικο βοήθημα απορρίπτεται ως απαράδεκτο, εάν κατά το χρόνο της κατάθεσής του δεν καταβληθεί το 1/3 της αξίας του οφειλόμενου κατά το προηγούμενο εδάφιο ποσού.
γ) Σε περίπτωση ολικής ή μερικής αποδοχής του ένδικου βοηθήματος το δικαστήριο διατάσσει την απόδοση του παραβόλου στον αιτούντα. Σε περίπτωση ολικής απόρριψης του ένδικου βοηθήματος, καθώς και στην περίπτωση παραίτησης από το δικόγραφο του ένδικου βοηθήματος, το δικαστήριο μπορεί, συνεκτιμώντας τις περιστάσεις, να διατάσσει την επιστροφή ποσού ίσου έως το υπόλοιπο των 2/3 της αξίας Του οφειλόμενου ή καταβληθέντος συνολικού παραβόλου. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ορίζονται τα σχετικά με την έκδοση και την επιστροφή του παραβόλου.

10. Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, μπορεί να προβλέπεται στις προκηρύξεις συγχρηματοδοτούμενων από το ΕΣΠΑ και τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό ΕΟΧ δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, ότι για τα αποτελέσματα του σταδίου του ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής και του σταδίου της αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς μπορεί να εκδίδεται μία και μόνο εκτελεστή διοικητική πράξη από το κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο. Κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης, μπορεί να προβλέπεται στις προκηρύξεις συγχρηματοδοτούμενων από το ΕΣΠΑ και τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό ΕΟΧ δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, ότι για τα αποτελέσματα του σταδίου της αξιολόγησης της οικονομικής προσφοράς και του σταδίου του ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης του προσωρινού αναδόχου μπορεί να εκδίδεται μια και μόνο εκτελεστή διοικητική πράξη από το κατά περίπτωση αρμόδιο όργανο. Τα ανωτέρω ισχύουν και για τις τεχνικές μελέτες που αφορούν σε έργα επιλέξιμα για συγχρηματοδότηση από τα ΕΠ του ΕΣΠΑ.

11. Η εκταμίευση των προκαταβολών των συγχρηματοδοτούμενων έργων μπορεί να γίνεται και χωρίς την κατάθεση εγγύησης προκαταβολής, μέσω ειδικών τραπεζικών λογαριασμών με τη μορφή «Ανοιχτών Καταπιστευτικών Λογαριασμών (Escrow Accounts)». Οι όροι, οι προϋποθέσεις, η διαδικασία και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια, σχετικά με τη λειτουργία των ως άνω λογαριασμών και τη μέσω αυτών εκταμίευση των προκαταβολών, ρυθμίζονται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας.

12. Με την ΥΠΑΣΥΔ ή με όμοια απόφαση εξειδικεύονται οι κανόνες επιλεξιμότητας που τίθενται στους κανονισμούς για την προγραμματική περίοδο 2014-2020, η οποία αποτελεί μέρος της νομικής βάσης για την υλοποίηση των πράξεων των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 20142020 που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ, ΕΚΤ, Ταμείο Συνοχής, ΕΓΤΑΑ και ΕΤΘΑ. Οι κανόνες επιλεξιμότητας δαπανών έχουν υποχρεωτική εφαρμογή και απευθύνονται σε όλους τους φορείς / υπηρεσίες που εμπλέκονται στη διαχείριση και τον έλεγχο των προγραμμάτων, αλλά και στην υλοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων.

13. Στο μέρος II της παρ. 5 του άρθρου 1 του ν. 2286/1995 (Α'19) προστίθεται, με ισχύ μέχρι 28.2.2015, εδάφιο κγ' ως εξής:
«κγ. Προμήθειες που εντάσσονται σε συγχρηματοδοτούμενα επιχειρησιακά προγράμματα ή προγράμματα του ΕΟΧ και χρηματοδοτούνται από εθνικούς και ενωσιακούς πόρους ή πόρους του ΧΜ ΕΟΧ.»

14. Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας μπορεί να αναθέσει την εκτίμηση της αξίας γης των ακινήτων που είναι απαραίτητα για την κατασκευή συγχρηματοδοτούμενων έργων (συμπεριλαμβανομένων και των υπερκείμενων) σε πιστοποιημένους εκτιμητές της παραγράφου Γ' του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013. Στις περιπτώσεις αυτές, ο φορέας υλοποίησης συγχρηματοδοτούμενου έργου υποχρεούται να προσφύγει στον εκτιμητή αυτόν και να καταθέσει την εκτίμηση αυτή στο αρμόδιο δικαστήριο για τον υπολογισμό των τιμών μονάδων απαλλοτρίωσης.

15. Η Επιχειρησιακή Πλατφόρμα ΔΙΑΥΛΟΣ για τις δομές των συγχρηματοδοτούμενων έργων αποτελεί τον αποκλειστικό χώρο ανάρτησης, δημοσιοποίησης και διαβούλευσης εγγράφων μεταξύ των Υπηρεσιών/Δομών των συγχρηματοδοτούμενων έργων με στόχο την παροχή έγκαιρης και αποτελεσματικής πληροφόρησης προς τους φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση, τον έλεγχο και την παρακολούθηση των συγχρηματοδοτούμενων έργων.

16. Χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ως μη επιλέξιμη δημόσια δαπάνη αναγκαία για το έργο, η δαπάνη του μη επιλέξιμου ΦΠΑ: α) για τα συγχρηματοδοτούμενα τεχνικά έργα πλην κρατικών ενισχύσεων που εκτελούν ως δικαιούχοι οι μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο Ανώνυμες Εταιρίες του δημοσίου και β) για συγχρηματοδοτούμενα τεχνικά έργα ύδρευσης και αποχέτευσης, που υλοποιούνται από τρίτους φορείς για λογαριασμό δήμων ή ΔΕΥΑ, εφόσον η Προγραμματική Σύμβαση που διέπει την υλοποίησή τους, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, δεν προβλέπει την έκδοση των τιμολογίων στον κύριο του έργου. Η χρηματοδότηση εφαρμόζεται για έργα για τα οποία δεν βρίσκει εφαρμογή η παρ. 10 του άρθρου 1 του ν. 4281/2014 σχετικά με την αντιστροφή της υποχρέωσης απόδοσης ΦΠΑ, όπως ισχύει, και πραγματοποιείται μετά από αίτημα του δικαιούχου στο οποίο τεκμηριώνεται ότι οι υφιστάμενες ταμειακές ροές δεν επιτρέπουν την ομαλή χρηματοδότηση της συγχρηματοδοτούμενης πράξης. Κατά τα λοιπά, εξακολουθεί να ισχύει η διάταξη της παρ. 11 του άρθρου 25 του ν. 3614/2007 (Α' 267), καθώς και η κατ' εξουσιοδότησή της εκδοθείσα κοινή υπουργική απόφαση, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
Οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν από την έναρξη ισχύος της κ.υ.α. 50244/ΕΥΘΥ 1125/2014 (Β' 2856) και βρίσκουν εφαρμογή για τα συγχρηματοδοτούμενα έργα των προγραμματικών περιόδων 2007 - 2013 και 2014 - 2020.

17. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, κάθε γενική ή ειδική διάταξη που ρυθμίζει διαφορετικά τα θέματα που ρυθμίζονται με το παρόν άρθρο καταργείται.